آنچه در مورد روغن پالم باید بدانید

در واقع روغن پالم، یک روغن گیاهی است که از میوه درخت نخل بومی آفریقایی تولید می شود. مصارف روغن پالم از پخت و پز گرفته تا استفاده در محصولات متنوعی از کراکر تا صابون است. اما، تولید روغن پالم به واسطه روش‌های نامناسب و خراب‌کاری در بخش‌هایی از جنوب شرقی آسیا به آسیب زیست‌محیطی انجامیده است. در این مقاله، به بررسی بررسی روغن پالم و عوارض و کاربرد های آن می‌پردازیم.

علت محبوبیت روغن پالم

روغن پالم، یکی از رایج‌ترین روغن‌های گیاهی جهان است و از سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۶۷ میلیون پوند (۷۵/۷ میلیون کیلوگرم) از آن تولید شده است. این روغن در طی انقلاب صنعتی و دهه‌های اخیر به عنوان جایگزین مواد چربی ترانس در غذاهای فرآوری شده شناخته شده است. با طعم ملایم، پایداری در دماهای بالا و همچنین به عنوان نگهدارنده مؤثر در صنایع غذایی، این روغن جایگاه ویژه‌ای در بازار به دست آورده است. 
از آنجا که تولید این روغن مقرون به صرفه است و از آن به عنوان یک ماده همه کاره در صنایع مختلف استفاده می‌شود، انتظار می‌رود تقاضا برای آن در آینده افزایش یابد.

پیامدهای زیست محیطی تولید روغن پالم

تنها چند شهرستان، به ویژه در اندونزی و مالزی، که حدود ۸۵ درصد روغن پالم را تولید می‌کنند، تأثیرات بزرگی بر بخش‌هایی از آسیای جنوب شرقی، آفریقا، و آمریکای لاتین که میزان زیادی از روغن نخل را کشت می‌کنند، گذاشته است. این تأثیرات بر محیط زیست چشمگیر است و پیامدهای مخرب زیست‌محیطی متعددی دارد:

•    جنگل زدایی: تا حدی که در برخی مناطق آسیا، روغن پالم عامل نیمی از جنگل زدایی‌هاست. این جنگل زدایی‌ها علاوه بر افت تنوع زیستی، منجر به آزاد شدن گازهای گلخانه‌ای می‌شود که تاثیرات منفی زیست‌محیطی جدی را ایجاد می‌کند.

•  آلودگی: تولید بالای روغن پالم منجر به آلودگی خاک و آب شده و آثار منفی آن بر محیط زیست قابل‌ملاحظه است. همچنین، جنگل زدایی برای ایجاد فضای کشاورزی نیز عامل اصلی آلودگی هوا است.

•    از دست دادن تنوع زیستی: با جنگل‌زدایی و نابودی زیستگاه‌های طبیعی، جمعیت‌های بسیاری از پرندگان، فیل‌ها، اورانگوتان‌ها و ببرها به شدت تهدید یا در خطر انقراض قرار گرفته‌اند.

•    گرم شدن کره‌ی زمین: عملیات جنگل‌زدایی برای ایجاد مزارع روغن نخل باعث انتشار مقدار زیادی از گازهای گلخانه‌ای شده و تأثیر بزرگی در گرم‌شدن کره‌ی زمین دارد.

•    رشد صعودی تقاضا:  پیش‌بینی می‌شود تقاضای روغن پالم در آینده ادامه داشته باشد، که می‌تواند منجر به افزایش تولید با عوارض زیست‌محیطی بیشتری شود.

 گرم‌شدن جهانی نیز تأثیرات منفی بر رشد درختان نخل دارد؛ برخی از گونه‌های نخل در دماهای بالاتر کمتر رشد می‌کنند. همچنین، افزایش سطح دریاها می‌تواند کشورهای تولیدکننده روغن نخل را با سیل تهدید کند.

روش‌های کنترل تولید روغن پالم

کنترل تولید روغن پالم به گونه‌های مختلفی صورت می‌گیرد، اما ممکن است به دلیل پیچیدگی فرآیند، کاملاً قابل کنترل نباشد. این موقعیت اغلب منجر به تنش‌های بین منافع شرکت‌ها و گروه‌های محیط‌زیستی می‌شود. افراد حامی محیط‌زیست اصرار دارند که روش‌های تولید پالم به شکلی تغییر کند که آثار جانبی مخرب بر جامعه و محیط‌زیست کاهش یابد.
این تغییرات ممکن است باعث افزایش قیمت محصولات نهایی، کاهش دستمزد کارگران، و حتی از دست رفتن شغل برای تولیدکنندگان روغن پالم شود. با این حال، انتشار بیش از حد دی‌اکسید کربن ناشی از جنگل‌زدایی به یک تهدید برای جامعه و محیط‌زیست تبدیل شده است.
محققان پیشنهاد داده‌اند که فقط از زمین‌هایی که از قبلا برای تولید پالم استفاده شده‌اند، برای این منظور بهره‌مند شوند. این راهکار باعث محافظت از خاک‌های غنی از کربن، از جمله جنگل‌های زغال سنگ می‌شود.

تلاش‌های بین‌المللی برای کاهش روغن پالم

سازمان‌هایی مانند اتحادیه روغن نخل اروپایی (EPOA) تعهدات علیه جنگل‌زدایی و بهره‌برداری زمین و توسعه جنگل‌های ذغال سنگ امضا کرده‌اند. فروشگاه‌های مواد غذایی معتبر مانند Iceland Foods نیز اقلام فروشگاهی را برای حذف روغن پالم بازفرموله کرده‌اند. حتی برخی از دولت‌ها نیز اقداماتی را در این زمینه انجام داده‌اند. هدف بیانیه ۲۰۱۵ آمستردام حذف روغن پالم از محصولات بود.
در این زمینه، ۹ کشور از جمله فرانسه و بریتانیا در حال همکاری به‌منظور متعهد شدن به جلوگیری از جنگل‌زدایی هستند. با این حال، علی‌رغم تلاش‌ها، به دلیل تأثیرگذاری شرکت‌ها و کمبود منابع، اجرای این تعهدات با چالش‌هایی مواجه شده است. به‌عنوان مثال، تلاش‌ها در زمینه تعهد روغن پالم اندونزی (IPOP) که توسط بزرگترین صادرکنندگان روغن نخل اندونزی امضا شده بود، به دلیل فشارهای خارجی و نقص سازماندهی، (به‌عنوان یک مثال) موفق نبود. این اقدامات به نظر برخی از فعالان به‌عنوان یک ترفند تبلیغاتی و سیاسی مطرح شده‌اند که ممکن است تنها به افزایش تشریفات اداری در زمینه حفظ محیط‌زیست منجر شود.

آیا باید از مصرف روغن پالم اجتناب کرد؟

این یک تصمیم شخصی است که متوقف کردن یا ادامه مصرف روغن پالم به دلیل چالش‌های محیط‌زیستی و اجتماعی متعدد است. تصمیم گیری باید با در نظر گرفتن مسائل زیست‌محیطی، تغییرات آب و هوایی، کشاورزی پایدار، حقوق بشر و حقوق کارگران انجام شود.
مصرف روغن پالم در شکل فعلی با چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی مواجه است. سازمان‌های حقوق بشر مانند عفو بین‌الملل و مجمع بین‌المللی حقوق کار انتقاداتی را مطرح کرده‌اند. انتخاب جایگزین‌های پایدار تر و حمایت از محصولات روغنی با مدیریت مسئولانه می‌تواند گامی موثر باشد.
همچنین، توجه به حقایق مهمی همچون اینکه جایگزین‌های روغنی نیز منابع زیستی را تحت تاثیر قرار می-دهند و تأثیرات زیست‌محیطی خود را دارند، در فرآیند تصمیم‌گیری حائز اهمیت است.
در صورتی که تولید روغن پالم زیر نظر اصول اخلاقی و تعهدات به حفظ محیط‌زیست انجام شود، می‌تواند فواید زیادی داشته باشد. به عنوان یک ماده چندمنظوره، روغن پالم به عنوان روغن پخت و پز، صابون، سوخت، و ماده آشپزی در آفریقا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از نظر تغذیه‌ای نیز، روغن پالم حاوی چربی‌های سالم، آنتی‌اکسیدان‌ها، و ویتامین‌های A و E است. وجود نسخه تصفیه نشده یا روغن پالم قرمز باعث افزایش مقدار مواد مغذی می‌شود. اگرچه نتایج تحقیقات در مورد مواد مغذی ممکن است متفاوت باشد، اما قطعاً به دلیل عدم وجود چربی‌های ناسالم ترانس، روغن پالم نسبت به برخی از روغن‌های دیگر گزینه‌ای سالم‌تر به نظر می‌رسد.

تدابیر در برابر تاثیرات زیان‌بخش روغن پالم

•    شناخت نام‌های مربوط به روغن پالم:   برای شناسایی روغن پالم در محصولات، از اسامی متداولی مانند Palmate، Palmitate، سدیم لورت سولفات، سدیم لوریل سولفات، گلیسریل استئارات، اسید استریک، و روغن نباتی مطلع شوید.

•    مجوزها و گواهینامه‌ها: حمایت از مصرف کالاهای دارای مجوزها و گواهینامه‌های مانند RSPO، ISCC، معاهده جنگل‌های بارانی، MSPO، و ISPO که به پایداری محیط‌زیست و اصول اخلاقی متعهدند.

•    سیاست‌های دولتی:  از سیاست‌های دولتی برای ممنوعیت جنگل‌زدایی، اعمال معیارهای سختگیرانه تر برای تجارت روغن پالم، و اجبار به نخل‌کاری فقط در زمین‌هایی که چندین سال است جنگل‌زدایی شده‌اند، حمایت کنید.

•    فشار اجتماعی: با امضاء نامه‌ها، ارسال ایمیل‌ها، پیوستن به اعتراضات، و اعتراضات آنلاین، شرکت‌ها را برای اتخاذ اصول پایدار و تغییر در روش تولید خود را ،تحت فشار قرار دهید.

این اقدامات با هم می‌توانند گامی مهم در مسیر پایدارسازی صنعت روغن پالم باشند.

سخن آخر

درخصوص روغن پالم، مواجه با چالش‌های زیست محیطی و اخلاقی به وضوح نشان دهنده نیاز به اقدامات جدی در جهت تغییر در روند تولید و مصرف آن است. اگرچه روغن پالم به عنوان یک ماده چندمنظوره در صنعت غذایی، بهداشتی، و به عنوان سوخت، فواید زیادی دارد، اما اثرات نامناسب آن بر محیط زیست و جامعه را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. 
تنها با اعمال تغییرات جدی در روش‌های کشاورزی و فرآوری، اجرای استانداردهای پایدار، و فشار اجتماعی بر شرکت‌ها، می‌توان به تولید روغن پالم با تأثیرات مثبت بر محیط‌زیست و جامعه نزدیک شد. انتخابات مصرفی ما به عنوان مصرف‌کنندگان نقش کلیدی در این فرآیند دارد، و اطلاعات شفاف درباره تولید کالاهای دارای روغن پالم به ما کمک می‌کند تا تصمیمات درستی در خریدهای روزمره خود داشته باشیم.

سوالات متداول

•    روغن پالم چیست و در کجا استفاده می‌شود؟
روغن پالم از میوه درخت نخل‌ بومی آفریقایی تولید می‌شود و به عنوان یکی از روغن‌های خوراکی پرکاربرد در جهان شناخته می‌شود. در صنعت غذایی، بهداشتی، به عنوان ماده‌ای برای تولید صابون و کیسه‌های پلاستیک، و همچنین به عنوان سوخت در برخی کشورها به کار می‌رود.

•    چرا روغن پالم مورد انتقاد قرار می‌گیرد؟
تولید روغن پالم به مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی منجر شده است؛ از جمله جنگل‌زدایی، از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی و تأثیرات منفی بر تنوع زیستی. همچنین، برخی فرآیندهای تولید روغن پالم با آلودگی هوا و خاک و همچنین انتقالات کربن زیادی همراه است.

•    چگونه می‌توانم مصرف روغن پالم خود را کنترل کنم؟
با شناخت موادی که حاوی روغن پالم هستند و انتخاب محصولاتی که از روغن‌های پایدار تهیه شده‌اند. همچنین با انتخاب محصولات با مجوزها و استانداردهای مربوط به تولید پایدار، می‌توانید تأثیرات منفی را کاهش دهید.

•    آیا همیشه روغن پالم برای سلامتی مضر است؟
نه، روغن پالم خوراکی می‌تواند فوایدی داشته باشد. اما مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطی به دلیل روش‌های تولید فعلی آن و تخصیص زیاد سطح زمین به نخل‌کاری، باعث انتقادها شده و نیاز به تغییر در صنعت روغن پالم را منجر شده است.

•    آیا جایگزین مناسبی برای روغن پالم وجود دارد؟
بله، می‌توانید به دنبال جایگزین‌های پایدارتر و زیست‌محیطی‌تر برای روغن پالم باشید، مثل روغن‌های گیاهی دیگر یا روغن‌های جایگزین با تأثیرات زیست‌محیطی کمتر. همچنین، توسعه و پشتیبانی از استانداردها و برنامه‌های تدابیر اجتماعی و زیست‌محیطی می‌تواند کمک کند.