مکمل آمینو اسید چیست؟
به طور کلی مکمل آمینو مکملی می باشد که حاوی یک یا چند آمینو اسید ضروری خواهد بود. به زبان سادهتر آمینو داری اسیدهایی می باشد که بدن انسان توانایی تولید آنها را ندارد، اما برای ساخت پروتئین ضروری می باشند. در بیشتر موارد آمینو اسیدهای ضروری را میتوان با مصرف مواد غذایی به بدن انتقال داد. اما در بعضی موارد مثل وقتیکه فرد به صورت حرفهای ورزش انجام می دهد، احتمال دارد نیاز پیدا کند که از مکمل یا قرص آمینو نیز استفاده نماید.
آمینو اسیدها مولکولهایی می باشند که توسط همۀ موجودات زنده برای ایجاد پروتئین کاربرد دارد. بدن انسان برای عملکرد بهتر، به 20 اسیدآمینۀ مختلف نیازمند است. 9 مورد از این مولکولها را اسید آمینههای ضروری شمرده اند که باید از طریق رژیم غذایی به بدن منتقل شود.
این اسیدآمینهها با تجزیۀ غذاها و همچنین ساخت هورمونها و نیز انتقالدهندههای عصبی، وظیفۀ رشد و ترمیم بافت بدن را بر عهده خواهند داشت و علاوه بر تقویت هر چه بیشتر سیستم ایمنی بدن، به سلامت پوست، مو و همچنین ناخن نیز کمک خواهد کرد.
به طور کلی مکمل آمینو اسید مکملی می باشد که حاوی یک یا چند آمینو اسید ضروری خواهد بود. به زبان سادهتر آمینو داری اسیدهایی می باشد که بدن انسان توانایی تولید آنها را ندارد، اما برای ساخت پروتئین ضروری می باشند. از جمله آمینو اسیدهای ضروری برای بدن عبارتند از؛
- لیزین
- لوسین
- تریپتوفان
- هیستیدین
- ایزولوسین
- متیونین
- فنیل آلانین
- ترئونین
- والین
در بیشتر موارد آمینو اسیدهای ضروری را میتوان با مصرف مواد غذایی به بدن انتقال داد. اما در بعضی موارد مثل وقتیکه فرد به صورت حرفهای ورزش انجام می دهد، احتمال دارد نیاز پیدا کند که از مکمل یا قرص آمینو نیز استفاده نماید.
آمینو اسیدها شاخهدار یا BCAA یکی از محبوبترین انواع مکمل آمینو به حساب می آید که شامل لوسین، ایزولوسین و والین می باشند. در بعضی موارد دیگر مثل کمک به کنترل بیماری سرطان و همچنین مدیریت شرایط استرسزا نیز امکان پذیر است. مصرف مکمل آمینو اسید توصیه خواهد شد. در حالت عادی اگر رژیم غذایی شما حاوی گوشت، ماهی و نیز محصولات لبنی در نظر گرفته شود، نیاز بدن به اسیدهای آمینه رفع می شود. آمینو اسیدها به هضم غذا و نیز ترمیم بافتهای بدن کمک خواهد کرد و به عنوان منبع انرژی نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
بررسی انواع مکمل آمینو اسید
به طور کلی ۳ نوع آمینو اسید در بدن انسان یافت می شود.
آمینو اسیدهای ضروری: بدن انسان قابلیت ساخت آنها را نخواهد داشت و از طریق مواد غذایی باید تامین گردد.
اسیدهای آمینه نیمه ضروری: در شرایط خاص توسط بدن ایجاد میشوند.
اسیدهای آمینه غیر ضروری: بدن قابلیت تولید آنها را خواهد داشت.
همانطور که میبینید اسیدهای آمینه ضروری باید از طریق رژیم غذایی به بدن منتقل شود . برای تامین این نوع آمینو اسیدها برای بدن، مواد غذایی غنی از پروتئین باید مورد استفاده قرار گیرد.
انواع مکمل آمینو اسیدهای خوراکی
مکمل آمینو اسید خوراکی در انواع مختلفی وجود دارد. این مدل های مختلف در ادامه بیان شده است.
- مکمل آمینو اسید به شکل پودری
- مکمل آمینو اسید ،به صورت قرص آمینو اسید
- مکمل آمینو اسید به صورت نوشیدنی (در قالب شربت)
هر کدام از این انواع مکمل های آمینو اسید تاثیر خود را بر روی رساندن پروتئین به بدن خواهند گذاشت. اما در مورد نحوه استفاده از آمینو اسید در بدنسازی باید دقت نمایید که هر کدام از انواع این مکمل ها را باید به شکل مختلف استفاده کرد.
اشکال مختلف آمنیو اسید ها :
-
آمینو اسید پودری
-
قرص آمنیو اسید
-
امینو اسید مایع
شیوه مصرف آمینو اسید پودری
اگر شما از مکمل آمینو اسید پودری استفاده می نمایید، ممکن است که با توجه به وزن خودتان، مقدار مشخصی از پودر را با آب حل نمایید و به اندازه دلخواهتان این مکمل را استفاده کنید. همین دلیل باعث شده تا آمینو اسید پودری طرفدار خیلی زیادی داشته باشد. آمینو اسید های پودری عمدتا به صورت مکمل های ترکیبی تهیه و ساخته شده اند به این منظور که ممکن است برخی آمینو اسید ها با برخی مکمل های پروتئینی و تقویتی ترکیب شده باشند .لازم به ذکر است آمینو اسید های پودری پروتئین کمتری دارند .
اما درباره نحوه مصرف آمینو اسید در بدنسازی به صورت پودر باید دقت بیشتری داشته باشید که می توانید یک اسکوپ پودر آن را در آب و حتی نوشیدنی مناسب دیگر و یا مکمل های دیگر حل نمایید و آن را میل کنید. اینگونه بدن شما اسید آمینه های مورد نیاز خود را با نوشیدن همان محلول به دست خواهد آورد.
شیوه مصرف قرص آمینو اسید و کپسول
شکل دیگری از آمینو اسیدها، به صورت قرص آمینو اسید است. که بصورت گچی و گرمی یافت می شود، البته مصرف قرص آمینو اسید با پودر آن تفاوت زیادی خواهد داشت و دارای پروتئین بالاتری است. که بسیاری از ورزشکاران اعتقاد دارند قرص آمینو اسید را باید در یک و یا دو وعده مصرف نمود. همچنین در هر کدام از وعده ها باید سه یا چهار قرص یا همان کپسول را مصرف کرد. این نوع آمینو اسید بسیار بصرفه تر است.
در واقع می توان گفت، نحوه مصرف آمینو اسید در بدنسازی به حالت کپسول نظرات مختلفی وجود دارد. بهترین شیوه مصرف این مدل از آمینو اسید، خواندن دستورالعمل در مصرف قرص ها و یا مشاوره گرفتن از یک فرد متخصص می باشد.
شیوه مصرف شربت آمینو اسید
آمینو اسیدهایی که به صورت شربت می باشند، مدل های مختلفی نیز خواهند داشت. این مدل از آمینو خوراکی علاوه بر اینکه کاملا خالص است، همچنین مانند کپسول و پودر تاثیر بسیار بلایی در جذب پروتئین در بدن خواهد داشت و موجب بهتر تمرین کردن ورزشکاران خواهد شد. هر کدام از مدل های مایع آمینو اسید را باید با توجه به دستورالعمل مربوط به آن محصول استفاده نمود و همه آن ها یکسان نمی باشند. البته باید در نظر گرفت که این مدل از آمینو اسید را باید به مقدار بیشتری مصرف کرد.
برای مثال در جهت مصرف مکمل آمینو اسید در بدنسازی اگر قصد دارید از AMINO FUEL استفاده نمایید باید روزانه 4 قاشق قبل از تمرین یا ناشتا آن را مورد استفاده قرار دهید. همچنین همانطور که گفتیم آمینوهای نوشیدنی دیگر دستورالعمل مصرف آن ها متفاوت خواهد بود.
تعریف آمینو اسید شاخه دار BCAA و تفاوت آن با آمینو اسید
جالب است بدانید، شرکت های تولید کننده مکمل های بدنسازی هم مکمل آمینو اسید Amino Acids و هم مکمل بی سی ای ای BCAA تولید می نمایند در حالی که آمینواسید های شاخه ای یا همان BCAA ها خود نوعی امینو اسید می باشند و در تمامی مکمل هایی که بر روی آنها عبارت AminoAcid درج شده است موجود است.
در واقع BCAA گروهی از آمینواسیدهای ضروری هستند و اعضای این گروه عبارتند از: لوسین، ایزولوسین و والین می باشد. علت اینکه این سه آمینواسید با یکدیگر گروهبندی شده اند، شباهت آنها در ساختار مولکولی می باشد. BCAA ها مانند سایر آمینواسیدها، مولکولهای سازندهای می باشند که بدن در تولید پروتئین از آنها استفاده خواهد کرد.
آمینواسیدها به دو دستهی ضروری و غیرضروری تقسیم بندی می شوند. آمینواسیدهای ضروری آمینواسیدهایی می باشند که بدن نمیتواند آنها را تولید نماید و باید با مصرف مواد غذایی تأمین گردد اما آمینواسیدهای غیرضروری آمینواسیدهایی می باشند که بدن با فرآیندهای متابولیکی آنها را تولید خواهد کرد. BCAA ها در گروه آمینواسیدهای ضروری می باشند.
در میان آمینواسیدهای موجود در بدن انسان، BCAAs بیشترین سهم را ایفا می کند. بین ۳۵ تا ۴۰ درصد از کل آمینواسیدهای ضروری که در بدن یافت می شود و بین ۱۴ تا ۱۸ درصد از آمینواسیدهای موجود در عضلات را BCAAs تشکیل داده است. بر خلاف بسیاری از آمینواسیدهای دیگر که بیشتر در کبد تجزیه خواهند شد، BCAAs بیشتر در عضلات تجزیه شده و به همین دلیل می باشد که BCAAs در تولید انرژی هنگام ورزش نقش بسیاری دارند.
البته BCAAs نقشهای دیگری نیز در بدن ایفا میکنند؛ بدن از این آمینواسیدهای شاخهدار برای تولید پروتئین و همچنین عضلهسازی استفاده میکند. همچنین BCAAs ذخایر گلیکوژن موجود در کبد و نیز عضلات را حفظ خواهد کرد و سلولها را تحریک می نماید تا قند ایجاد شده در جریان خون را جذب کنند. در نتیجه، آنها در تنظیم سطح قند خون هم تاثیر دارند. علاوه بر این، BCAAs تولید سروتونین در مغز را کاهش مخواهد داد و از این طریق به کاهش خستگی ناشی از ورزش یاری می رساند.
البته در بین آمینواسیدهای شاخهدار، لوسین تأثیر بیشتری بروی توانایی بدن در تولید پروتئین و همچنین عضلهسازی خواهد داشت و ایزولوسین و والین در تولید انرژی و نیز تنظیم سطح قند خون مؤثرتر خواهد بود.
نگاهی کلی به مزایای آمینو اسیدهای شاخه دار :
- کاهش خستگی بدن
- کاهش دردهای عضلانی شخص
- افزایش تودهی عضلانی در ورزشکاران
- کاهش سطح قند خون بدن
- افزایش چربی سوزی در ورزشکاران
- کاهش وزن شخص
نقش مکمل آمینو اسید بر بدن انسان
اسیدهای آمینه کارهای مهم و نیز متنوعی در بدن انجام خواهند داد. آنها باعث تنظیم و همچنین حفظ برخی از هورمونها مانند تیروئید، انسولین، آدرنالین و غیره خواهند شد. یکی از مهمترین عملکردهای اسیدهای آمینه، تأمین انرژی بدن می باشد. معمولا اگر بدنی سالم با رژیم متعادل، از کربوهیدراتها به عنوان منبع اصلی سوخت استفاده نماید اما وقتی منابع اصلی به دلیل ورزش سنگین تخلیه شوند، میتوانند از پروتئینها و نیز اسیدهای آمینه را مورد استفاده قرار دهند.
در واقع اسیدهای آمینه نقش مهمی را در تعیین طعم و مزه غذاها خواهد داشت. البته پروتئینها طعم محسوسی ندارند، اما هر اسید آمینه طعم خاص خود را بجای می گذارد و ترکیب اینها با یکدیگر یکی از عوامل مهم در تعیین طعم غذا می باشد. معروفترین اسید آمینه، اسید گلوتامیک می باشد که مسئول طعم اومامی (طعم پنجم) خواهد بود. از آنجایی که بدن ما نمیتواند همه اسیدهای آمینه را تولید کند، بنابراین باید از طریق رژیمهای غذایی و نیز غذاهای متنوع و یا مصرف مکملها، مقدار اسید آمینه لازم را تامین کند.
ایجاد تعادل بر تغذیه توسط مکمل آمینو اسید
برای داشتن یک زندگی سالم، تغذیه متعادل و همچنین متنوع بسیار اهمیت دارد. بدن به ۵ ماده مغذی اصلی (پروتئین، چربی و کربوهیدرات، ویتامینها و مواد معدنی) نیاز اساسی خواهد داشت. مصرف این مواد مغذی به صورت روزانه، توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) تایید شده است. با در نظر گرفتن اهمیت استفاده از این مواد، اگر بیش از حد مورد نیاز مصرف شوند، مانند مصرف بیش از اندازه هر ماده غذایی دیگری، احتمال دارد سبب مشکلاتی همچون چاقی شوند.
عملکرد مصرف مکمل آمینو اسید بر بدن
- ایجاد سم زدایی بدن
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- افزایش عملکرد مغزی بدن
- سنتز سلولهای خونی
- تامین انرژی مورد نیاز
- بالا رفتن استقامت بدن
- افزایش حجم عضلات در ورزشکاران
به طور کلی میتوان گفت که تمام بدنسازان و همچنین ورزشکاران ورزشهای استقامتی و قدرتی، به مصرف آمینوها نیاز خواهد داشت. اگر در باشگاه در حال فعالیت بدنی هستید، کمبود این مکمل باعث کاهش انرژی و همچنین خستگی می شود. ورزشکاران قدرتی که از مکمل آمینو استفاده می کنند، متوجه بهبود ریکاوری عضلات بعد از تمرینات سنگین وزنه برداری خواهند شد که برای بدنسازان رقابتی، بسیار اهمیت دارد.
مزایای مهم مصرف مکمل آمینو اسید
- بهبود عملکرد بدن
آمینواسیدها باعث عضله سازی می شوند و جلوی تجزیه عضلات را خواهند گرفت، بدین ترتیب توده عضلانی ایجاد می شود. تحقیقات علمی ورزشی بیان داشته اند که استفاده از این مکمل، همچنین احتمال دارد به عملکرد ورزشی در ورزشهای استقامتی کمک کند.
- چربی سوزی
مصرف مکمل آمینو اسید باعث حفظ ذخیره گلیکوژن در ورزشکاران خواهد شد، زیرا آمینو اسیدها باعث افزایش تبدیل چربی به انرژی و همچنین افزایش سوخت و ساز در بدن می شود.
- انجام ریکاوری بهتر عضلات
ورزشکاران قدرتی که مکمل آمینواسید را مورد استفاده قرار می دهند، احتمال دارد، متوجه بهبود ریکاوری عضلات بعد از تمرینات شدید وزنه برداری شده باشند که برای بدنسازان رقابتی، بسیار مفید است.
- بالا رفتن استقامت
مصرف مکمل آمینواسید شیوه ای برای این است که بدنتان از سوختهای قبلی یعنی کربوهیدرات و همچنین چربی استفاده نماید. در اغلب ورزشکاران بخصوص آنهایی که فعالیت شدید همانند دویدن را انجام می دهند، مکمل آمینواسید باعث افزایش عملکرد بدنی آنها خواهد شد.
- افزایش تستوسترون و همچنین هورمون رشد
مصرف مکمل آمینو اسید توانایی این را دارد که بر سطوح هورمونی بدنسازان تأثیر مستقیم بگذارد.
بهبود عملکرد ورزشی با مصرف مکمل آمینو اسید
آمینواسیدها به عضله سازی کمک بسیاری می کنند و جلوی تجزیه عضلات را خواهند گرفت، بدین ترتیب توده عضلانی ساخته می شود. تحقیقات علمی ورزشی گفته شده است، استفاده از این مکمل، همچنین امکان دارد به عملکرد ورزشی در ورزشهای استقامتی نیز یاری رساند.
خلاصه عوارض مصرف قرص آمینو اسید
از جمله مهمترین عوارض آمینو عبارت اند از:
- ایجاد فشار مضاعف به کلیه ها
- انتقال احساس تشنگی بیش از اندازه
- ایجاد مشکلات گوارشی
- ابتلا به اضافه وزن
- بالا رفتن سطح اوره
مقدار دوز مصرفی مکمل آمینو اسید :
از آمینوها حداقل ۵/۲ گرم و ۴ بار در روز باید استفاده شود و بهترین زمان استفاده از این مکمل، سی دقیقه قبل از آغاز تمرینات ورزشی می باشد. با وجود اهمیت آمینوها نباید آنها را بدون مشورت پزشک و همچنین مربی مصرف نمود و مصرف نادرست آن میتواند بر کارکرد کلیه اثر منفی داشته باشد.
مکمل آمینواسید در ورزشکاران حرفهای بدنسازی و همچنین ورزشهای سخت بسیار محبوب می باشد. این مکمل به صورت قرص آمینواسید ، پودر ، ژله و حتی به صورت مایع به عنوان مکمل ورزشی در بازار یافت می شود.
برای مقدار مصرفی آمینو پیشنهاد می شود با توجه به مشخصات مارک محصولی که خریداری نموده اید با پزشک و یا مربی ورزشی خود مشورت نمایید. که مصرف آن روزانه بین ۴ تا ۱۲ عدد قرص متغیر می باشد.
مکملهای آمینو اسید، از آنجایی که ۳۵ درصد از توده عضلانی بدن را آمینواسیدهای شاخه دار ساخته اند و برای رشد مولکولی حتما باید حضور داشته باشند بسیار با اهمیت می باشند و از طرفی مولکول های پروتئین نیز از آمینو اسیدها تشکیل شده است و هر آمینو اسید از یک قسمت نیتروژن و نیز یک چارچوب کربنی ایجاد شده است.
طریقه مصرف مکمل آمینو اسید :
در حالت کلی مصرف مکمل آمینو اسید طیف گستردهای از مکملهای ورزشی را در بر می گیرد البته مهمترین آنها که از نوع آمینو اسید لازم و همچنین ضروری برای ورزشکاران می باشند، عبارتند از ایزولوسین، لوسین، لیزین، میتونین، فنیل آلانین، ترئونین، تریپتوفان، والین، گلوتامین، تورین، آلانین و آرژنین.
بهترین راه مصرف این آمینو اسیدها بعد از بیدار شدن از خواب و به هنگام صبح به مقدار ۲ عدد، قبل از تمرین ۲ عدد ، بعد از تمرین 3 عدد و همچنین در آخر در پایان روز و به هنگام خواب شبانه ۳ عدد مصرف نمایید.
در نظر داشته باشید مصرف مکمل آمینو قبل از تمرینات بسیار اهمیت دارد زیرا میزان جذب بافتهای ماهیچهای را افزایش خواهد داد و همچنین فراموش نفرمایید که هنگام صبح قبل از خوردن هر چیزی حتما ابتدا آمینو اسید را استفاده کنید.